Egzama tipik olarak bir kişinin cildinde iltihaplanmaya, kaşıntıya ve kızarıklığa neden olur. Egzamanın altı tipi bulunur. En sık rastlananı türü atopik dermatittir. Diğer tipler ise kontakt dermatit, dishidrotik egzema, diskoid egzama, varisli egzama ve asteatotik egzamadır. Oldukça yaygın bir şikayet olan egzamanın semptomları arasında ciltte lekelenmeler, pullanmalar, şişlikler, kabuklanmalar gelir. Egzama bulaşıcı değildir.
- Atopik dermatit
Atopik dermatit, egzamanın en yaygın şeklidir. Atopik dermatit veya atopik egzama, genellikle çocuklukta ortaya çıkar ve semptomları hafif ila şiddetli arasında değişebilir. Ebeveynlerinden birinde atopik dermatit bulunan çocuğun bu rahatsızlığa yakalanma olasılığı daha yüksektir. Atopik dermatitli çocuklarda çoğunlukla gıda intoleranslarına da rastlanmaktadır. Ayrıca astım ve saman nezlesi geliştirme olasılıkları da daha yüksektir.
Atopik dermatitte görülen kaşıntılı, kırmızı ve iltihaplı olabilen cilt lekeleri genellikle dirsek ve dizlerin kıvrımlarında ve yüz, boyun ve bileklerde görülür. Bunları kaşımak kaşıntıyı daha da artırabilir. Zamanla sürekli kaşıdıkça ciltteki lekenin daha da kalınlaşması söz konusu olabilir. Bu liken simpleks kronikus (LSC) olarak bilinir.
Atopik dermatiti alevlendiren tetikleyiciler arasında başı düşük nem, soğuk hava ve sıcaklıktaki aşırı değişiklikler, deterjanlar, sabunlar, parfümler ve kokular gibi tahriş edici maddeler, ev akarları, hayvan kılı ve tükürüğü, uyuz dahil cilt enfeksiyonları, yün ve sentetikler gibi belirli kumaşlar, hormonal değişiklikler, besin alerjileri gelir.
- Kontakt dermatit
Kontakt dermatit, cildin belirli maddelerle teması karşısında gösterdiği reaksiyonudur. Kontakt dermatit belirtileri yangı hissi uyandıran kuru, kırmızı ve kaşıntılı cilt, kabarıklıklar, kurdeşen, küçük, kırmızı yumrulardan oluşan bir tür döküntüdür. Atopik dermatiti olan bir kişinin kontakt dermatit riski artar.
İki tip kontakt dermatit vardır:
Tahriş edici kontakt dermatit: Tahriş edici kontakt dermatit, cildi tahriş eden bir maddeye tekrar tekrar maruz kalmaktan kaynaklanabilir. Örneğin temizlik malzemeleri, asitler, saç boyaları, çimento, bazı kozmetik ürünleri gibi. Bu maddelere düzenli olarak temas eden kişilerde kontakt dermatit gelişme riski daha yüksektir.
Alerjik kontakt dermatit: Alerjik kontakt dermatitte kişinin bağışıklık sistemi alerjen olarak bilinen belirli bir maddeye tepki vermektedir. Olası alerjenler saymakla bitmeyecek kadar çoktur. Örneğin saatinizin deri kayışı, kondomun lateks malzemesi, hobi amaçlı kullandığınız yapıştırıcılar ya da nikel-kobalt içeren takılar gibi aklınıza gelmeyecek birçok madde sayılabilir.
- Dishidrotik egzama
Dishidrotik egzama küçük kabarcıklara neden olabilir. Tipik olarak 40 yaşın altındaki yetişkinlerde görülür. Genellikle ellerde ve ayaklarda oluşur ve yoğun kaşıntılı küçük kabarcıklara sebep olur. Bazı vakalarda kabarcıklar büyük ve sulu hale gelebilir. Kabarcıklar da enfekte olabilir, bu da ağrıya ve şişmeye neden olabilir. Ayrıca irin sızdırabilirler.
Kabarcıklar genellikle birkaç hafta içinde temizlenir. Bunu takiben, cilt genellikle kurur ve çatlar, bu da ağrılı cilt çatlaklarına neden olabilir. Dishidrotik egzamanın altında saman nezlesi, genetik aktarım ve mantar enfeksiyonları aranmalıdır. Diğer tetikleyiciler arasında psikolojik stres ve mevsim geçişlerindeki hava değişimleri bulunur.
Dishidrotik egzama, kontakt dermatitin bir formu olarak da düşünülebilir.
- Diskoid egzama
Diskoid egzama, ciltte disk şeklinde lekelere neden olur. Diskoid egzama neden olduğu disk şeklindeki kaşıntılı, kırmızı, çatlak ve şişliği bulunan cilt lekeleri ile tanınabilir. Bu diskler tipik olarak alt bacaklarda, gövdede ve kollarda görülür. Bazen diskin merkezi temizlendiğinde kırmızı halka şeklinde bir iz bırakabilir. Diskoid egzama her yaşta görülebilir. Bilinen tetikleyiciler ve risk faktörleri şunlardır: Cilt kuruluğu, sürtünme, yanıklar, böcek ısırığı, zayıf kan akışı, soğuk iklim, bakteriyel cilt enfeksiyonları, bazı ilaçlar.
- Varisli egzama
Varisli egzama genellikle varisli damarların yanında ortaya çıkar. Varisli damarları olan yaşlı erişkinlerde yaygındır. Yaşlanmak ve daha az aktif olmak kişinin bacaklarındaki damarları zayıflatabilir. Bu hem damarlarda varis oluşumuna hem de varisli egzamaya yol açabilir. Varisli egzama tipik olarak alt bacakları etkiler ve semptomları çoğunlukla kaşıntılı, sıcak, kuru, pullanmış cilt kabarcıkları ve cilt çatlaklarıdır.
- Asteatotik egzama
Asteatotik egzama genellikle sadece 60 yaşın üzerindeki insanları etkiler. Bunun önemli bir nedeni yaşlandıkça cildin daha kuru hale gelmesidir. Tüm vücutta görülebilir. Ciltteki çatlaklar oldukça büyük olabilir. Kaşıntı ve ağrıya yol açabilir.
Teşhis ve tedavi
Egzama semptomları yaşayan kişilerin doktora başvurması gerekir. Egzama yeni bir alerjiye işaret edebilir, bu nedenle reaksiyona neyin neden olduğunu belirlemek önemlidir. Bu anlamda herhangi bir risk barındırmayan biorezonansa özel kan testi yaptırılabilir.
Egzama hafife alınmamalıdır; zira zihinsel sağlık dahil olmak üzere pek çok açıdan sağlığımızı riske sokabilir. Egzamanın tedavisinde klasik tıpta çoğunlukla ilaçlar kullanılmakla birlikte fonksiyonel tıp bakış açısında kişinin beslenmesinden uyku düzenine kadar yaşam koşullarına müdahale gerekir ve başta biorezonans olmak üzere doğal tedavi teknikleri uygulanır.
