Bir yere çarptığımızda ya da düşme gibi travmatik bir durum sonrasında küçük bir kan damarımızın darbe almasıyla kan derinin altında kalarak morarma ya da halk arasındaki diğer adıyla çürüğe yol açabilir. Çok şiddetli darbeler kemiklere zarar vererek derin kanamalara ve iyileşmesi birkaç hafta süren çürüklere neden olabilir. Küçük morluklar genellikle birkaç gün içinde iyileşir.
Bazı insanlarda bu morarma o kadar kolay ortaya çıkar ki nereye çarptıklarını, morluğa yol açan nedeni hatırlamazlar bile. Bazı insanlarda ise küçük yaralanmalardan sonra büyük çürükler oluşur ya da çürüklerinin iyileşmesi birkaç hafta sürebilir. Kolay morarmanın pek çok nedeni olabilir. Özellikle morlukların sayısındaki ani artışlar ve kalıcı morluklar muhakkak doktora görünmeyi gerektirir. Nitekim morarma, organlarda veya damarlarda bir sorun olduğuna dair erken bir uyarı işareti olabilmektedir.
Kolay morarma neden olur?
Kolay morarmanın nedenlerinden en yaygını kullanılan ilaçların yan etkileridir. Özellikle kan sulandırıcı, steroid ve bazı antidepresanları kullananların ciltlerinde travma dışı morluklar gözlenebilir. Bilinçsizce kullanılan vitaminler de trombosit sayısının düşmesine yol açarak ciltteki çürüklere yol açabilir. İlaca bağlı morarmadan şüpheleniliyorsa gerçek sebebin bu olup olmadığını doktorunuza sormalı ve ilaç tedavisine devam etmenin riskleri ve yararlarını doktorunuzla konuşmalısınız.
Öte yandan insanlar yaşlandıkça daha kolay morarma eğilimi gösterirler. Bunun altında kan damarlarının zayıflaması ve cildin incelmesi yatmaktadır. Yaşlanmaya bağlı olarak kişinin damarlarını destekleyen dokuların zayıflaması ile oluşan morluklar normalden daha büyük olup daha uzun süreli de olabilir.
Aşırı alkol tüketimi siroz gibi karaciğer hastalıkları için önemli bir risk faktörüdür. Siroz ve diğer karaciğer hastalıkları karaciğer fonksiyonlarını yavaş yavaş zayıflatır. Buna bağlı olarak da karaciğer, kan pıhtısı yardımcı proteinlerini üretmekte zorlanarak kişinin aşırı kanama ve kolay morarma yaşamasına neden olabilir. Bu kişilerde eşlik eden sorunlar arasında kendilerini çok yorgun veya hasta hissetmeleri, bacaklarında şişlikler, koyu renkli idrar, sararmış gözler veya cilde sahip olmaları da gelebilir.
Ağır enfeksiyon hastalıkları geçiren kimi hastalarda da vücutta morarmalar görülmesi olasıdır.
Kanama bozukluklarının olası nedenlerinden bir tanesi genetiktir. Birçok genetik durum kişinin kanının yavaş pıhtılaşmasına veya hiç pıhtılaşmamasına neden olabilir. Genetik bir kanama bozukluğuna bağlı olarak kolay morarma, kişinin hayatını tehdit eden ölçüde aşırı kanama yaşama olasılığını da barındırır. Bu belirtiler aniden ortaya çıkmaz; doğduğu andan itibaren görülür. Bu nedenle genetik kanama bozuklukları en yaygın olarak bebeklerde ve küçük çocuklarda görülür.
Kolay morarma ve vitamin eksiklikleri
Bazı vitaminler vücudun iyileşmesini ve kanın pıhtılaşmasını sağlar. C vitamini eksikliği iskorbüt denilen bir duruma neden olabilir. İskorbüt, diş eti kanamalarına, iyileşmeyen yaralara ve kolay morarmalara sebep olmaktadır. Vücudunda kolayca morluklar oluşan, özellikle de kırmızı – mavi renkte morarmalar yaşayan kişilerin C vitamini eksikliği söz konusu olabilir. Zira C vitamini eksikliği, vücudu kolajen yapamaz hale getirmekte ve bu da doku onarımını sekteye uğratmaktadır.
K vitamini kan ve kalp sağlığının başlıca sorumlusudur. K vitamini vücudun kanamayı durdurmak için pıhtı oluşturmasına yardımcı olur. Yeni doğanların K vitamini seviyeleri, genellikle kanamayı durdurmak için yetersiz olacak kadar çok düşük seviyelerdedir. Doğumda K vitamini enjeksiyonu yapılmadığında bebekler kolayca morarabilir. K vitamini eksikliği çok olan yetişkinlerde de morarmada ani bir artış fark edilebilir.
Yetersiz beslenme ve protein eksikliği de kolay morarmaya neden olabilen unsurlardır.
Son olarak B12 vitaminin eksikliği de kolay morarmaya yol açabilen etkenlerden biridir. B12 vitamini kan üretimine katılmaktadır. B12 eksikliği doğrudan kanama yapmaz. Ancak B12 eksikliği nedeni ile kandaki trombosit sayısı azalabilir ve bu da kolay morarmaya neden olabilir. Özellikle kol ve bacaklardaki kolay morarmalarla ilişkilendirilir.
Vitamin eksikliklerinin düzeltilmesi oldukça kolaydır. Ancak bir doktorun bu eksiklikleri kan testi ile teşhis etmesi, uygun vitamin takviyesini önerebilmesi için önemlidir. Eğer vitamin takviyeleri sorunu çözmezse, bu kişinin vücudunun besinleri emmesini zorlaştıran metabolik veya gastrointestinal bozukluk gibi başka bir sorunu olduğu anlamına gelebilir.
