Bağırsak sağlığı ve ruh halimiz arasındaki gizemli perde giderek daha da aralanıyor.

Günümüzde bağırsak sağlığının yalnızca sindirim sistemi üzerine etkili olmadığı, aynı zamanda ruh halimiz ve zihinsel sağlığımız üzerinde de büyük bir rol oynadığı bilimsel araştırmalarla ortaya konulmuş durumda. Bağırsak mikrobiyotamız ile beynimiz arasındaki bu iki yönlü iletişim ağı “mikrobiyota-beyin ekseni” olarak adlandırılıyor. Yayınlanan son araştırmalar ise bu eksenin kaygı, depresyon ve hatta nörolojik hastalıklar üzerindeki etkisini gün yüzüne çıkarıyor.

Mikrobiyota-beyin ekseni nedir?

Mikrobiyota-beyin ekseni, bağırsak florası ile merkezi sinir sistemi arasındaki karmaşık iletişim mekanizmasını ifade eder. Bu iletişim;

• Sinir sistemi (vagus siniri aracılığıyla),
• Bağışıklık sistemi,
• Hormonlar ve nörotransmitterler (serotonin, dopamin gibi) üzerinden gerçekleşir.

Bağırsaklar, serotonin hormonunun yüzde 90’ının üretildiği bir organ olarak beyinle yakından ilişkilidir. Bağırsak florasında ortaya çıkan herhangi bir sorun, bu hormonların üretimini etkileyerek ruh halimizi değiştirebilir.

Bağırsak florasının ruh haline etkileri

1. Depresyon ve anksiyete

Araştırmalar, depresyon ve anksiyete bozukluğu olan kişilerde bağırsak mikrobiyotasının çeşitliliğinin azaldığını göstermiştir. Öte yandan probiyotik takviyeleri alan bireylerde depresyon belirtilerinin azaldığı ve stres seviyelerinin düştüğü tespit edilmiştir.

2. Stres ve kortizol seviyesi

Sağlıklı bir bağırsak florasına sahip kişilerde stres hormonu (kortizol) seviyelerinin daha dengeli olduğu bilinmektedir. Stres altındayken bağırsak bakterileri de olumsuz etkilenir ve bu durum kısır bir döngü oluşturabilir.

3. Nörodejeneratif hastalıklar

Parkinson ve Alzheimer gibi hastalıkların gelişimi ile bağırsak florasındaki bozulmalar arasında bir bağlantı olduğu düşünülmektedir. Yayınlanan son çalışmalar, belirli zararlı bakterilerin nöroinflamasyonu tetikleyerek beyin hastalıklarına yol açabileceğini ortaya koymuştur.

Bağırsak florasını destekleyen beslenme ve yaşam tarzı

• Probiyotikler: Ev yapımı kefir, yoğurt ve turşu gibi fermente gıdalarla dost bakterileri artırabilirsiniz.
• Prebiyotikler: Sarımsak, soğan, muz gibi besinler dost bakterilerin beslenmesini sağlar.
• Stresten kaçınma: Meditasyon, nefes egzersizleri ve düzenli uyku, kortizol seviyelerini dengeler. Kronik stres yaşıyor ve başa çıkamıyorsanız doktorunuzdan destek almalısınız.
• Düzenli egzersiz: Fiziksel aktivite, bağırsak bakterilerinin çeşitliliğini artırabilir.

Yalnızca sindirim için değil ruh halimiz için de bağırsaklarımıza iyi bakmalıyız.

Görüldüğü gibi bağırsak mikrobiyotamız sadece sindirim sistemimiz için değil, ruh halimiz ve zihinsel sağlığımız için de kritik bir rol oynuyor. Sağlıklı bir bağırsak florası, depresyon, anksiyete ve nörolojik hastalıkların önlenmesine yardımcı olabilir. Bilimsel araştırmalar bu konuda her geçen gün daha fazla kanıt sunsa da bireysel olarak dengeli beslenme, stresten uzak durma ve aktif bir yaşam tarzı benimsemek genel sağlık için büyük önem taşır.